Spis treści:
- Czym są migdałki i jakie pełnią funkcje
- Powiększony jeden migdał – co oznacza?
- Dodatkowe objawy
- Diagnostyka przy powiększonym migdale
- Leczenie powiększonego migdała
Czym są migdałki i jakie pełnią funkcje?
Migdałki podniebienne to parzyste skupiska tkanki chłonnej, znajdujące się po obu stronach gardła. Wchodzą w skład układu immunologicznego, a także układu chłonnego gardła, zwanego pierścieniem gardłowym Waldeyera.
Główną funkcją migdałków jest obrona przed patogenami dostającymi się do organizmu wraz z powietrzem lub pokarmem, poprzez wytwarzanie przeciwciał przeciw wrogim komórkom. Ta zdolność lokalnej obrony, zapobiega rozprzestrzenianiu się patogenów i rozwojowi chorób.
Przez migdałki przepływa obficie chłonka, która jest płynem transportującym białe komórki krwi do węzłów chłonnych, gdzie układ odpornościowy ostatecznie rozprawia się z drobnoustrojami.
Reakcją na typowe infekcje jest symetryczne powiększenie się migdałków. Inaczej jest, gdy z jednej z grup komórek rozwija się nowotwór lub nietypowa infekcja, np. angina Plauta-Vincenta.
Co oznacza powiększony jeden migdał?
Można zaobserwować powiększony migdałek w przebiegu atypowej infekcji. W związku z tym, że migdałki położone są blisko siebie i mają podobny dostęp do patogenów i alergenów w gardle i jamie ustnej, powinny reagować w podobny sposób. Możliwe jest także, że powiększenie migdałka wystąpiło wcześniej, a dopiero teraz zostało zauważone. Powiększenie jednego migdałka jest częstsze u dzieci, nie musi oznaczać poważnego problemu.
Jednym z powodów powiększonego migdała jest ropień okołomigdałkowy, który rozwija się jako powikłanie infekcji bakteryjnej gardła (anginy).
W niektórych przypadkach powiększenie jednostronne migdałka jest objawem reaktywnego przerostu tkanki limfatycznej w obrębie górnych dróg oddechowych, wskutek nadmiernej odpowiedzi odpornościowej na czynniki infekcyjne.
Powiększony migdał bez gorączki nadal może być związany z infekcją. Zakażeniu nie zawsze towarzyszy podwyższona temperatura, szczególnie gdy przyczyną są wirusy (przy infekcjach bakteryjnych częściej pojawia się wysoka gorączka). Powiększenie migdałka bez gorączki występuje również przy alergii, próchnicy, chorobach dziąseł.
Jeśli obrzęk utrzymuje się dłużej i pojawiają się inne niepokojące objawy, może to sugerować nowotwór migdałka.
W przypadku powiększenia tylko jednego migdałka, zawsze należy zgłosić się do lekarza, by wykluczyć poważne przyczyny.
Dodatkowe objawy przy powiększonym migdale
W niektórych przypadkach powiększony jednostronnie migdał może świadczyć o rozwijającym się chłoniaku czy raku. Nowotwór w obrębie migdałków objawia się bólem gardła z trudnościami w przełykaniu. Obwód szyi powiększa się oraz pod skórą pojawiają się guzki (węzły chłonne).
Objawy raka migdałka to:
- zmiana tonu głosu,
- chrypka,
- jednostronny ból ucha,
- krwawienie,
- uporczywy ból gardła,
- trudności z przełykaniem,
- uczucie "guli w gardle".
W przypadku chłoniaków pacjent może być blady i osłabiony, co w badaniach laboratoryjnych odzwierciedla anemia. Funkcja wątroby może być upośledzona. W przypadku raków z powodu powstającego owrzodzenia pojawia się krwawienie. Oddech przybiera nieprzyjemny zapach. W przypadku dużych nowotworów utrudnione staje się jedzenie, mówienie oraz oddychanie.
Z kolei angina Plauta-Vincenta oprócz rozległych zmian w gardle i najczęściej jednostronnego powiększenia migdałka powoduje bardzo słabo nasilone objawy ogólne, co może być mylące.
Diagnostyka przy powiększonym migdale
Lekarz w przypadku powiększenia jednego migdałka przeprowadzi badanie przedmiotowe i podmiotowe, czyli sprawdzi, czy nie ma objawów infekcji oraz zapyta o inne symptomy. U dzieci rozpoznania takie jak chłoniak czy rak są mniej prawdopodobne - niesymetryczne migdałki w tej grupie pacjentów rzadziej mają poważne przyczyny. U dorosłych natomiast wskazana jest dokładniejsza diagnostyka.
Aby określić szczegółowo przyczynę powiększonego migdała, stosuje się usunięcie migdałka lub jego biopsję, a następnie badanie histopatologiczne.
Leczenie powiększonego migdała
Leczenie powiększonego migdałka zależy od ustalonej przyczyny. Terapia powinna być dopasowana do konkretnej patologii i, w razie potrzeby, prowadzona w specjalistycznych ośrodkach.
Przy podejrzeniu infekcji stosuje się leczenie zachowawcze (nawadnianie, leki przeciwzapalne, odpoczynek, nawilżanie powietrza) lub antybiotyki (gdy infekcję powodują bakterie). Czasami lekarz może zlecić jedynie obserwację - np. jeśli nie ma innych niepokojących objawów, migdał się nie powiększa i nie ma historii nowotworów złośliwych w rodzinie.
Jeżeli masz problemy z migdałkami, to diagnostykę najlepiej zacząć od wizyty u dobrego laryngologa.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 23.08.2011.
Więcej na podobny temat:
Migdałki - 6 najważniejszych pytań o choroby migdałków
Trzeci migdałek – wycinać czy nie?
Jak skutecznie obkurczyć migdałki podniebienne? [Porady]
Jak zmniejszyć powiększone migdałki (leczenie i domowe sposoby)
Jaka jest funkcja migdałków podniebiennych?
Dlaczego usuwa się migdałki?
Zapalenie gardła – objawy, przyczyny, leczenie
Domowe sposoby na ból gardła - płukanki, okłady, syropy, inhalacje
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!